Badania – czyli co, gdzie i kiedy

By Destroyer of furries (Own work) [CC BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], via Wikimedia Commons

Wiem z własnego doświadczenia, że jednym z największych problemów jakie pojawiają się po diagnozie jest strach i poczucie zagubienia, co związane jest w dużej mierze z niewiedzą. Nie wiadomo do jakiego lekarza się udać, jakie należy wykonać badania i dodatkowo w jakiej kolejności trzeba to wszystko zorganizować i w jakim czasie. W tej części przedstawię Ci wszystko po kolei.

Oto krótka ściąga, a poniżej dokładny opis każdego kroku:

  1. Wizyta u urologa i USG jądra
  2. Badanie markerów nowotworowych przed operacją usunięcia jądra
  3. Orchidektomia – operacja usunięcia jądra
  4. Badanie markerów nowotworowych po operacji usunięcia jądra
  5. Badania obrazowe – tomografia komputerowa jamy brzusznej i miednicy mniejszej, RTG klatki piersiowej
  6. Odbiór wyniku histopatologicznego
  7. Wizyta u onkologa

1. Wizyta u urologa

Gdy podejrzewasz, że coś z Twoim jajkiem może być nie tak to pierwszą sprawą, którą należy jak najszybciej załatwić jest wizyta u urologa. Jak najszybciej oznacza, że optymalnie jest odbyć wizytę w ciągu kilku dni. Niestety w polskich realiach służby zdrowia nie jest to często takie proste. Najpierw musisz mieć skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu do poradni urologicznej. Z takim skierowaniem możesz dopiero udać się do urologa. Z tym, że terminy są różne, często odległe. Jeśli czas do wizyty nie jest wyrażony w dniach tylko w tygodniach, a jeszcze gorzej gdy mówimy o miesiącach, to nie zastanawiaj się i idź prywatnie. Szukaj też od razu takiego urologa, który podczas wizyty oferuje badanie USG.

Urolog zbada Cię najpierw palpacyjnie, a potem wykona jeszcze USG jąder. USG jest w przypadku raka jądra bardzo czułym badaniem i pozwala sprawnemu urologowi potwierdzić podejrzenie raka jądra prawie w 100%.

Przyjmijmy, że jednak usłyszałeś dokładnie to, czego nie chciałeś usłyszeć.

Przede wszystkim nie panikuj. Przynajmniej już wiadomo, a to oznacza że możesz już stawić temu czoła i nie pozwalasz jajożercy jeszcze bardziej panoszyć się w twoim ciele.

Co dalej?

Urolog powinien wystawić Ci następujące skierowania:

  • skierowanie do szpitala na zabieg usunięcia jądra (tak, usuwamy od razu i to jak najszybciej! Biopsja nie wchodzi w grę, a jej wykonanie jest rażącym błędem w sztuce lekarskiej – poprzez biopsję może dojść do rozsiania się komórek nowotworowych w organizmie)
  • skierowanie na badanie markerów nowotworowych (ßHCG, AFP, LDH). Badanie markerów należy wykonać koniecznie jeszcze przed operacją! Jest to niezwykle istotne, gdyż będzie to poziom wyjściowy, który pozwala na określenie, jak markery zachowują się po operacji, a to z kolei wpływa na poprawne określenie stanu zaawansowania choroby.
  • Opcjonalnie urolog może wystawić skierowanie na badania obrazowe: tomografię komputerową (TK) jamy brzusznej i miednicy mniejszej i RTG klatki piersiowej. Gdy tego nie zrobi, to trzeba o te badania zadbać po operacji.

Do szpitala należy się zgłosić jak najszybciej i umówić termin operacji. Z reguły szpitale traktują raka jądra priorytetowo i gdyby termin oczekiwania na przyjęcie był dłuższy niż 1-2 tygodni to należy szukać innej placówki.

2. Oznaczenie poziomu markerów nowotworowych przed operacją: ßHCG, AFP, LDH

Poziom markerów nowotworowych wyznacza się z pobranej próbki krwi. Po raz pierwszy badanie należy wykonać jeszcze przed operacją usunięcia jądra!

Ważne jest, żeby oznaczyć poziom wszystkich trzech markerów.

ßHCG (podjednostka ß gonadotropiny kosmówkowej)

AFP (alfafetoproteina)

LDH (dehydrogenaza mleczanowa)

3. Orchidektomia – usunięcie jądra

Zabieg ten może być wykonany w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym (w kręgosłup). Ten drugi sposób jest dużo mniej inwazyjny, wiec jak ma się wybór to lepiej wybierać znieczulenie przewodowe. Niezwykle ważne jest, żeby samo usunięcie następowało z dostępu pachwinowego. Cięcie wykonywane jest w pachwinie (nie nacina się moszny!!!) i jądro urolog wyjmuje przez kanał pachwinowy w dolnej części brzucha.

Warto poprosić lekarza o założenie cewnika, jeśli sam tego nie zaproponuje. Po operacji i znieczuleniu w kręgosłup nie należy wstawać z łóżka przez kilkanaście godzin. W tym czasie dostaniesz dość sporą ilość kroplówek ze środkami przeciwbólowymi (czyli masę płynów), a wstać nie będziesz mógł. Sam sobie możesz pomyśleć co z takiej kombinacji wyniknie.

Usunięte w trakcie operacji jądro zostanie przekazane do badania histopatologicznego, na które czeka się zwykle około 2 do 3 tygodni. Badanie histopatologiczne wykaże z jakim konkretnie typem dziada mamy do czynienia, a to wpływa na dalszy sposób postępowania.

4. Ponowne oznaczenie poziomu markerów: ßHCG, AFP, LDH

Ponowne badanie markerów musi być wykonane w około 7 dobie po orchidektomii! Jest to niezbędne do określenia stanu zaawansowania choroby. Jeśli markery spadają, ale jeszcze nie spadły do normy to należy je oznaczać co tydzień do momentu normalizacji. Jeśli któryś z markerów po operacji wzrasta (chodzi głównie o ßHCG i AFP) to niestety jest to prawie pewniak, że musisz się szykować na chemioterapię. Tak też było w moim przypadku. Wzrost markerów najprawdopodobniej oznacza, że nowotwór produkuje je z innych lokalizacji i sama operacja nie załatwiła sprawy. Ale nie panikuj, chemia jest do przejścia – ja i wiele innych osób jesteśmy tego przykładem.

5. Tomografia jamy brzusznej i miednicy mniejszej oraz RTG klatki piersiowej

Jeśli te badania nie zostały jeszcze wykonane to jest to właśnie najwyższy czas, żeby się tym zająć. Na te badania trzeba mieć skierowanie od lekarza. Gdy urolog takiego nie wystawił, trzeba zgłosić się do onkologa i to najlepiej do takiego, który się na leczeniu raka jądra zna! Niestety jest to tak rzadki nowotwór, że wielu onkologów nie ma z nim dużej styczności. Innym powodem jest niestety niewiedza onkologów, lub wiedza która jest już nieaktualna. Prawidłowe leczenie raka jądra w większości przypadków prowadzi do całkowitego wyleczenia. Mały błąd w leczeniu, może doprowadzić do tragicznych skutków! Dlatego postępowanie powinno się odbywać zgodnie z najnowszymi wytycznymi dotyczącymi leczenia raka jądra. Więcej o polecanych onkologach znajdziesz na końcu tej strony.

Wracając do skierowania na tomografię (TK), ważne żeby na skierowaniu lekarz umieścił adnotację “Pilne!” lub “Cito”. To pozwoli Ci zrealizować badanie przed otrzymaniem wyniku histopatologicznego. Badanie powinno być też wykonane z kontrastem.

Na TK musisz się umówić sam. Przejrzyj ośrodki w okolicy które to badanie wykonują i dowiedz się, gdzie jest najszybszy termin. Optymalnie byłoby, gdybyś miał wynik – jak już wspomniałem – przed otrzymaniem wyniku histopatologicznego.

6. Wynik histopatologiczny

Około 14 do 21 dni po operacji powinien być już gotowy wynik badania histopatologicznego. Należy w tej sprawie dzwonić do szpitala, w którym miało się operację czy wynik jest już do odbioru.

7. Wizyta u onkologa

Po operacji umów się też do poradni onkologicznej. Powiedz od razu, że chodzi o raka jądra, bo zwykle jest to nowotwór traktowany priorytetowo. Do onkologa najlepiej pójść już z kompletem badań:

  • wynik badania histopatologicznego
  • wyniki markerów (ßHCG, AFP, LDH): przed i po operacji
  • wyniki TK jamy brzusznej i miednicy mniejszej
  • wynik badania RTG klatki piersiowej

Jeśli w tomografii wyszły zmiany w węzłach zaotrzewnowych lub innych organach jamy brzusznej, lub jeśli w wyniku histopatologicznym wyszedł nienasieniak (nonseminoma) to konieczne będzie jeszcze wykonanie TK klatki piersiowej.

Dalsze postępowanie co do leczenia podejmuje już lekarz onkolog. Tak jak już wspominałem, ważne żeby był to lekarz doświadczony w leczeniu raka jądra. Według mojej opinii wybór lekarza to najistotniejsza kwestia, która pomoże Ci powrócić do pełnego zdrowia!

I jeszcze jedna ważna kwestia. Gdy się okaże, że jednak musisz poddać się chemioterapii to rozważ zabezpieczanie nasienia. Chemioterapia wiąże się z dość dużym ryzykiem niepłodności. Jeśli jednak zachowasz płodność, to i tak będziesz mógł podjąć próby starania się o dziecko dopiero po około 2 latach od zakończenia terapii.

Harmonogram badań

Wszystko co wyżej opisałem dobrze można przedstawić jako schemat. Z pewnością ułatwi to poukładanie sobie tego w jedną całość. Dlatego wrzucam poniżej coś dla fanów tabelek, flow chart’ów i harmonogramów:

rak jądra badania, lekarze, terminy

Lista ośrodków i lekarzy, którzy na pewno znają się na rzeczy:

Częstochowa:

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Częstochowie
ul. Bialska 104/118
nr tel. rejestracji: 609 997 070
rejestracja czynna pon-pt 8-15
dr n. med. Barbara Huras

Gdańsk:

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne (UCK)
Klinika Onkologii i radioterapii
80-952 Gdańsk, ul. Dębinki 7 (budynki 3 oraz 6)
tel. (rejestracja) – (58) 349 22 55

Otwock:

Europejskie Centrum Zdrowia (ECZ)
Oddział Onkologii
05-400 Otwock, ul. Borowa 14/18
tel. (rejestracja ogólna) – (22) 710 30 10
dr n. med. Iwona Skoneczna – specjalista onkologii klinicznej

Warszawa:

Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie
Klinika Nowotworów układu moczowego
02-781 Warszawa, ul. W. K. Roentgena 5
tel. (poradnia Kliniki) – (22) 546 22 16

Centrum Medyczne “Ostrobramska”
NZOZ Magodent
Oddział Onkologii Klinicznej
04-125 Warszawa, ul. Gen. Fieldorfa 40
tel. (rejestracja) – (22) 430 87 00
dr n. med. Tomasz Sarosiek – specjalista onkologii klinicznej

Wejherowo:

Szpital Specjalistyczny im. Floriana Ceynowy
Poradnia Onkologii
84-200 Wejherowo, ul. Jagalskiego 10
tel. (rejestracja poradni) – (58) 572 77 94
lek. Krzysztof Adamowicz – specjalista onkologii klinicznej

Wieliszew:

NZOZ Mazowiecki Szpital Onkologiczny Uczelni Warszawskiej im. Marii Skłodowskiej-Curie
Poradnia Onkologii
05-135 Wieliszew, ul. Kościelna 61
tel. (ogólny) – (22) 766 15 00
lek. Agnieszka Chaładaj – Kujawska – specjalista onkologii klinicznej

Wrocław:

4 Wojskowy Szpital Kliniczny
50-981 Wrocław, ul. Weigla 5
tel. do poradni onkologicznej – 71 72 10 508
lek. Anna Jakieła – specjalista onkologii klinicznej

 

Należy uważać i bardzo mocno pilnować, czy leczenie odbywa się zgodnie z wytycznymi w następujących ośrodkach:

Gliwice
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, filia w Gliwicach

Kielce
Świętokrzyskie Centrum Onkologii

Kraków
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, filia w Krakowie

Poznań
Wielkopolskie Centrum Onkologii

Bydgoszcz
Centrum Onkologii im prof. F. Łukaszczyka w Bydgoszczy

Łódź
Szpital im. M. Kopernika w Łodzi

Olsztyn
MSWiA Centrum Onkologii w Olsztynie

Szczecin
Zachodniopomorskie Centrum Onkologii

Wrocław
Dolnośląskie Centrum Onkologii (DCO)

Więcej informacji znajdziesz na forum raka jądra (informacje o powyższych ośrodkach pochodzą w większości właśnie z tego forum):

http://rjforum.pl/

Jest to forum, gdzie znajduje się wiele cennych informacji na temat samej choroby, sposobów jej prawidłowego leczenia i polecanych ośrodków oraz lekarzy specjalizujących się w leczeniu raka jądra.

Na tym forum znajdziesz także wsparcie innych osób, które przeszły leczenie i mogą doradzić Ci w wielu kwestiach. Możesz też liczyć tam na wsparcie ekspertów z dziedziny raka jądra.

W bazie wiedzy forum znajdziesz najaktualniejsze wytyczne dotyczące leczenia, o których wspominałem wcześniej i które pozwolą Ci zweryfikować, czy Twoje leczenie jest prowadzone prawidłowo.